Εκφοβισμός (Bullying) … Χαμένοι στη Μετάφραση

Το φαινόμενο του εκφοβισμού έχει πάρει στη χώρα μας μεγάλες δημοσιογραφικές αλλά και επιστημονικές διαστάσεις. Σύμφωνα με τον Olweus “Ένας μαθητής ή μια μαθήτρια γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού ή θυματοποιείται, όταν υποβάλλεται κατ’ επανάληψη και κατ’ εξακολούθηση σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους άλλους μαθητές” (Olweus, 2009). Ο όρος bullying παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες στη μετάφραση του τόσο στην ελληνική γλώσσα όσο και σε άλλες γλώσσες. Στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως «σχολικός εκφοβισμός» (Κουράκης, 2010), μια μετάφραση που περιορίζει το φαινόμενο στο σχολικό περιβάλλον, κάτι που ερευνητικά φαίνεται ότι δεν ισχύει. Έτσι ο όρος bullying στην Ελλάδα σταδιακά άρχισε να συνδέεται με την σχολική επιθετικότητα, όσο και με τις έννοιες της σχολικής βίας και της παραβατικότητας στο χώρο του σχολείου. Κι ενώ ως έννοιες συνδέονται, εντούτοις δεν ταυτίζονται.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2013) ο εκφοβισμός είναι μια πολύπλευρη μορφή κακομεταχείρισης, η οποία παρατηρείται ως επί το πλείστον στα σχολεία και στους χώρους εργασίας. Χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη έκθεση ενός ατόμου σε φυσική ή / και συναισθηματική επιθετικότητα, όπως πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία, απειλές, παρενόχληση, χλευασμούς, καψόνια, κοινωνικό αποκλεισμό ή διάδοση φημών.

Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι μια σύγκρουση μεταξύ δυο ή περισσότερων παιδιών εντός ή εκτός σχολικού περιβάλλοντος καθόλου δεν αρκεί για να μιλήσουμε για bullying ή «σχολικό εκφοβισμό». Για να θεωρηθεί μια συμπεριφορά ως εκφοβισμός θα πρέπει να έχει τέσσερα χαρακτηριστικά (Olweus, 1973, 1991; Smith, 1991):
● Να γίνεται συστηματικά. Η έννοια της επανάληψης φαίνεται να έχει εξέχουσα θέση στο φαινόμενο, καθώς σύμφωνα και με την Παγκόσμια Αναφορά του ΟΗΕ για τη «Βία Κατά Των Παιδιών» του έτους 2006 (στο Pinheiro, 2006) ο εκφοβισμός διακρίνεται από τις υπόλοιπες μορφές βίας κατά των παιδιών, επειδή αποτελεί ένα πρότυπο επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς
● Να γίνεται από πρόθεση
● Nα έχει στόχο να πληγώσει κάποιον
● Να υπάρχει ανισορροπία δύναμης των ατόμων που εμπλέκονται . Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η ασυμμετρία δύναμης εξαρτάται από το πλαίσιο στο οποίο εμφανίζεται και είναι ρευστή. Όταν γίνεται λόγος για ανισορροπία δύναμης, μπορεί να αφορά τα σωματικά, συναισθηματικά, κοινωνικά χαρακτηριστικά των εμπλεκόμενων παιδιών. Σύμφωνα με τον Farrington (2010), οι περιπτώσεις όπου ένα ή περισσότερα παιδιά, ανάλογης ή ίσης δύναμης ή εξουσίας, επιτίθενται το ένα στο άλλο και θυματοποιούνται αμοιβαία δεν αποτελούν περιστατικά bullying.

Μια δεύτερη σύγχυση μπορεί να δημιουργηθεί από τα ίδια τα παιδιά που εκφοβίζουν ή που παρατηρούν και να ισχυριστούν ότι μια συμπεριφορά εκφοβισμού δεν είναι τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από «πλάκα» ή «πείραγμα». Μια σημαντική διαφορά που τονίζει και ο ίδιος ο Olweus στο έργο του είναι ότι η πλάκα συμβαίνει μεταξύ φίλων ενώ ο εκφοβισμός όχι. Επίσης η πλάκα δεν περιλαμβάνει ένα παιδί που πονάει, φοβάται ή ντρέπεται, συναισθήματα που προκαλούν οι συμπεριφορές εκφοβισμού.

Εν κατακλείδι, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι θα πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή στον χαρακτηρισμό μιας πράξης ως «εκφοβισμό». Μια πλάκα μπορεί να μετατραπεί σε εκφοβισμό αλλά όχι απαραίτητα. Το ίδιο και με τις συγκρούσεις και τους καβγάδες. Η σημασία του διαχωρισμού εντοπίζεται και για την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης. Μια πλάκα που αντιμετωπίζεται ως εκφοβισμός ελλοχεύει τον κίνδυνο να γίνει πραγματικά εκφοβισμός κ.ο.κ.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Farrington, D.P.& Ttofi, M.Μ. (2010). School-Based Programs to Reduce Bullying and Victimization, National Criminal Justice. Διαθέσιμο στο file:///C:/Users/user/Downloads/School-based%20Anti-Bullying%20Programs%20v2_R.pdf Προσπελάστηκε στις 18/01/2015

Κουράκης, Ν. (2010). Δυνατότητες αντιμετώπισης της οργανωμένης σχολικής βίας (bullying). Στο: Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ειδική Επιτροπή Μελέτης των Ομάδων Ενδοσχολικής Βίας (ΕΕΜΟΕΒ), Ομαδική Βία και Επιθετικότητα στα Σχολεία, Α. Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου (Δ/νση Έκδοσης) (259-272). Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη, 260.

Olweus D. (1991). Bully/victim problems among schoolchildren: basic facts and effects of a school based intervention program. In: Pepler D, Rubin K, editors. The development and treatment of childhood aggression. Hillsdale, NJ: Erlbaum. p 411–448

Pinheiro, S. P. (2006). World Report on Violence Against Children. UN Publishing Services (UN Geneva) and Services Concept. Geneva: ATAR Roto Presse SA, 121.

Smith PK. (1991). The silent nightmare: bullying and victimization in school peer groups. Psychologist 4: 243–248

World Health Organization: WHO. (2013). Διαθέσιμο στο http://www.who.int/en/

Πηγή:  https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/ekfovismos-bullying-hellip-chamenoi-sti-metafrasi/

Πως επηρεάζεται το παιδί μας από τις λέξεις που λέμε αλλά και από τον τρόπο που τις λέμε

Καθημερινά δεχόμαστε κλήσεις στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» από γονείς οι οποίοι θέλουν να μάθουν ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος να μιλήσουν στα παιδιά τους για διάφορα θέματα που τους απασχολούν και έχουν να κάνουν με τον τρόπο που συναλλάσσονται καθημερινά μαζί τους. Στην επικοινωνία μας με τα παιδιά δεν παίζουν ρόλο μόνο οι λέξεις που λέμε, αλλά και ο τρόπος που τις λέμε, δηλαδή η συναισθηματική διάθεση στην οποία βρισκόμαστε τη δεδομένη στιγμή. Η συμπεριφορά πίσω από τα λόγια του γονέα είναι εξίσου σημαντική όσο και τα ίδια τα λόγια. Για παράδειγμα, το αποδοκιμαστικό βλέμμα ή ο περιφρονητικός τόνος του γονέα μπορούν να πληγώσουν βαθιά το παιδί. Αλλά αν το παιδί υποβάλλεται ταυτόχρονα και σε χαρακτηρισμούς όπως «βλάκας», «απρόσεκτος», «ανεύθυνος» πληγώνει διπλά. Με κάποιον τρόπο οι λέξεις έχουν μια μακροχρόνια και δηλητηριώδη επιρροή στο παιδί. Αποτέλεσμα αυτού είναι το παιδί στο μέλλον να ανασύρει με μεγάλη ευκολία τέτοιες λέξεις και να τις χρησιμοποιεί ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό.

Αυτό που χρειάζεται να έχουν όλοι οι γονείς κατά νου κάθε φορά που επικοινωνούν με τα παιδιά τους είναι πως θα πρέπει να είναι πάντα ενήμεροι για την συναισθηματική κατάσταση που βρίσκονται εκείνη τη στιγμή. Για παράδειγμα, αν νιώθετε θυμό μετά από μία «αταξία» του παιδιού σας, θα ήταν πολύ βοηθητικό να γνωρίζετε πώς ακριβώς σας έκανε να νιώσετε αυτή του η πράξη. Αφού αναγνωρίσετε το συναίσθημά σας, χρειάζεται να το επικοινωνήσετε στο παιδί. Όταν προσπαθούμε να εξηγήσουμε σε ένα παιδί πως η συμπεριφορά του δεν ήταν σωστή, καλό θα είναι να χαρακτηρίζουμε την ίδια τη συμπεριφορά και όχι την προσωπικότητα του παιδιού. Για παράδειγμα, η έκφραση «είσαι απρόσεκτος» πρέπει να αποφεύγεται γιατί βάζει «ταμπέλα» στην προσωπικότητα του παιδιού. Αντιθέτως, μπορούμε να πούμε «είμαι θυμωμένη γιατί έχει γεμίσει όλο το σπίτι λάσπες από τα παπούτσια σου». Αφού, αναγνωρίσετε το συναίσθημά σας και το επικοινωνήσετε στο παιδί με τέτοιον τρόπο, ώστε να το ακούσει, στη συνέχεια δηλώνετε την προσδοκία σας, δηλαδή τι θα περιμένατε σε ανάλογη περίπτωση. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα θα μπορούσατε να πείτε «Περιμένω, όταν κάποιος έχει πατήσει λάσπες, να αφήνει τα παπούτσια του στην είσοδο του σπιτιού». Εν συνεχεία, δείχνουμε στο παιδί πως μπορεί να διορθώσει τα πράγματα. Για παράδειγμα «Τώρα το σπίτι χρειάζεται καθάρισμα». Σε αυτό το σημείο εμπλέκουμε το παιδί στη διαδικασία αποκατάστασης της «ζημιάς», γιατί έτσι του δίνουμε τη δυνατότητα να αναλογιστεί την πράξη του και να μπορέσει να τη διορθώσει. Τέλος, δίνουμε στο παιδί μία επιλογή «Μπορείς να μπαίνεις με τα παπούτσια γεμάτα λάσπες στο σπίτι, αρκεί μετά να καθαρίζεις το χώρο. Ή να μην μπαίνεις με αυτά μέσα και να τα αφήνεις στην είσοδο. Εσύ αποφασίζεις». Η ύπαρξη επιλογών βοηθάει τα παιδιά να ακούσουν καλύτερα το μήνυμα που τους δίνουμε και ταυτόχρονα τους δίνει την αίσθηση ότι μπορούν να επιλέξουν και να αναλάβουν την ευθύνη της απόφασής τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται τα παιδιά πιο υπεύθυνα και να μη νιώθουν πως εγκλωβίζονται μέσα σε γονεϊκές προσταγές.

Από την άλλη, με τον ίδιο τρόπο χρειάζεται να διαχειριστούμε και την καλή συμπεριφορά που εμφάνισε το παιδί. Καλό είναι να αποφεύγονται εκφράσεις όπως «είσαι καλό παιδί», «τέλειος». Πρώτον, εκφράσεις όπως αυτές που προαναφέραμε, στοχεύουν στην προσωπικότητα του παιδιού και, ακόμα κι αν έχουν θετικό πρόσημο, βάζουν ταμπέλα στον χαρακτήρα του παιδιού. Τι γίνεται, δηλαδή, όταν το παιδί μας κάνει κάποια αταξία, όπως στο παράδειγμα που αναφέρθηκε παραπάνω; Παύει να είναι καλό παιδί; Δεν χαίρει πλέον της αγάπης και της εκτίμησης των γονιών του; Επειδή τέτοια ερωτήματα μπαίνουν και στο μυαλό ενός παιδιού τη στιγμή που εμφάνισε μια λάθος συμπεριφορά, καλό είναι να μην το επιβραβεύουμε με τέτοιου είδους εκφράσεις. Δεύτερον, οι γενικευτικές επιβραβεύσεις όπως «μπράβο», «υπέροχα» δεν δίνουν τροφή για σκέψη στα παιδιά. Για ποιο λόγο τους λέμε «μπράβο»; Τι έκαναν; Για τον λόγο αυτό, χρειάζεται να περιγράψουμε αναλυτικά τι είναι αυτό που είδαμε και που μας έκανε να χαρούμε. Για παράδειγμα «Βλέπω ένα καθαρό δωμάτιο, ένα στρωμένο κρεβάτι, τα ρούχα είναι στη ντουλάπα και τα βιβλία στη θέση τους». Στη συνέχεια χρειάζεται να περιγράψουμε το συναίσθημά μας, βλέποντας τακτοποιημένο το χώρο «Είναι πολύ ευχάριστο να μπαίνεις σε αυτό το δωμάτιο». Τέλος, χρειάζεται να συνοψίσουμε όλη αυτή την προσπάθεια του παιδιού με μία λέξη. Για παράδειγμα «Αυτό λέγεται οργάνωση». Ακολουθώντας την παραπάνω διαδικασία, το παιδί κινητοποιείται στο να σκεφτεί τι ήταν αυτό που μας έκανε χαρούμενους και ποια δεξιότητά του επιβραβεύτηκε. Στο παράδειγμά μας, η δεξιότητα που επέδειξε το παιδί ήταν αυτή της οργάνωσης. Με αυτό τον τρόπο υπάρχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει ξανά αυτή τη συμπεριφορά σε σχέση με το να το επιβραβεύαμε με ένα απλό «μπράβο».

Συνοψίζοντας, είναι πολύ βασικό να θυμάστε πως σημασία δεν έχουν μόνο οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στα παιδιά, αλλά και ο τρόπος που τις λέμε. Είναι το μέρος εκείνο στην επικοινωνία που ονομάζεται εξωλεκτική συμπεριφορά. Δηλαδή, τα μηνύματα που δίνουμε σε αυτόν που μας ακούει με τη γλώσσα του σώματος και που πολλές φορές στέλνουν πιο άμεσα το μήνυμα από τις ίδιες τις λέξεις. Να θυμάστε πως ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας, γίνεται η εσωτερική τους φωνή.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Βιβλιογραφία
Φέιμπερ Α. & Μάζλις Ι. (2016). Πώς να μιλάτε στα παιδιά ώστε να σας ακούν & πώς να τα ακούτε ώστε να σας μιλούν. Εκδόσεις Πατάκη 

Πηγή:  https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/pos-epireazetai-to-paidi-mas-apo-tis-lekseis-pou-leme-alla-kai-apo-ton-tropo-pou-tis-leme/

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Οι γονείς αντιμέτωποι με το σχολικό εκφοβισμό

Το φαινόμενο του εκφοβισμού μεταξύ παιδιών, ιδιαίτερα στο χώρο του σχολείου, δεν είναι καινούργιο ∙ είναι τόσο παλιό όσο και το οργανωμένο εκπαιδευτικό σύστημα. Ο σχολικός εκφοβισμός αναγνωρίζεται πλέον ως σημαντικό πρόβλημα καθώς διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του σχολείου, έχει δυσμενείς συνέπειες στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των θυμάτων, την ακαδημαϊκή τους επίδοση, δημιουργεί κλίμα φόβου κι ανησυχίας για τα υπόλοιπα παιδιά κ.α

Τι μπορείτε να κάνετε αν το παιδί σας δέχεται εκφοβισμό :

● Δώστε χρόνο και χώρο στο παιδί να εκφράσει τα γεγονότα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του σχετικά με τα περιστατικά εκφοβισμού που βίωσε
● Μεταδώστε του ότι ο εκφοβισμός δεν επιτρέπεται, ότι δεν ευθύνεται ο ίδιος για αυτό που συμβαίνει και θυμίστε του ότι έχει το δικαίωμα να είναι ασφαλής
● Βοηθήστε το να ξεκαθαρίσει στο μυαλό του τις έννοιες «κάρφωμα» και «αναφορά». Οι αναφορές περιστατικών εκφοβισμού στο δάσκαλο / τη δασκάλα γίνονται ώστε να είναι όλα τα παιδιά ασφαλή και δεν έχουν στόχο να βλάψουν κάποιον
● Καταγράψτε με το παιδί τα περιστατικά εκφοβισμού. Αν περιλαμβάνονται διαδικτυακές συμπεριφορές εκφοβισμού (μηνύματα, βίντεο, φωτογραφίες), κρατήστε τις
● Διατηρείστε την ψυχραιμία σας και βοηθήστε το παιδί να οργανώσει ένα σχέδιο δράσης (δεν αντεπιτίθεμαι, παραμένω ψύχραιμος και απομακρύνομαι από τους δράστες, ζητάω βοήθεια από κάποιον ενήλικα που εμπιστεύομαι, κάνω παρέα με άλλα παιδιά)
● Αποφύγετε την επικοινωνία με τους γονείς του θύτη. Αυτό ίσως επιφέρει καυγάδες και παραπάνω προβλήματα για εσάς και το παιδί σας. Η ενημέρωση των γονέων των εμπλεκομένων παιδιών, προτείνεται να γίνεται από το σχολείο
● Επισκεφθείτε τη δασκάλα / δάσκαλο του παιδιού σε κανονισμένο ραντεβού ώστε να συζητήσετε για τα περιστατικά εκφοβισμού. Οι εκπαιδευτικοί μπορεί να μην είναι ενήμεροι για όσα συμβαίνουν. Ρωτήστε αν υπάρχει κάποιο πλάνο αντιμετώπισης του εκφοβισμού στο σχολείο και δηλώστε διαθέσιμος/η για συνεργασία
● Αποτρέψτε τις απουσίες του παιδιού από το σχολείο, αν οφείλονται σε φόβο κι ανασφάλεια απέναντι στο θύτη. Η παραμονή στο σπίτι μπορεί να ανακουφίσει το παιδί βραχυπρόθεσμα αλλά δεν βοηθά στην αντιμετώπιση του εκφοβισμού
● Δώστε του ευκαιρίες να εμπλέκεται σε παρέες συνομηλίκων εκτός σχολείου, όπως για παράδειγμα να  συμμετέχει σε ένα ομαδικό άθλημα, σε δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης κ.α
● Απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για παιδιά, αν το παιδί σας για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσιάζει δυσκολία στον ύπνο ή την πρόσληψη τροφής, παραπονιέται για σωματικούς πόνους, αρνείται να πάει σχολείο.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Βιβλιογραφικές αναφορές:

Bullying We can all help Stop it. A Guide for Parents of Elementary and Secondary School. (2013). Ανακτήθηκε  23 Αυγούστου 2018 από http://www.edu.gov.on.ca/eng/multi/english/BullyingEN.pdf

Why me? A Parent’s Guide to Helping your Child Deal with Bullying. Ανακτήθηκε 23 Αυγούστου 2018  από https://parklandprimary.co.uk/documents/parental_advice/parental_advice_booklet_bullying.pdf

https://www.ncab.org.au/bullying-advice/bullying-for-parents, ημερομηνία πρόσκτησης 23/08/2018

Πηγή: https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/prin-chtipisei-to-koudouni-oi-goneis-antimetopoi-me-to-scholiko-ekfovismo/

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Ξαφνικά, δε θέλει να πάει σχολείο!

«Ο Γιώργος, 10 ετών, μαθητής πέμπτης δημοτικού, αλλάζει σχολείο λόγω αλλαγής κατοικίας της οικογένειας και παρουσιάζει δυσκολίες στην προσαρμογή στο νέο του σχολικό περιβάλλον. Τις τελευταίες 6 εβδομάδες αναφέρει ένα γενικό αίσθημα δυσφορίας κατά την παραμονή του στο σχολείο κι όλη τη μέρα παρακαλάει τους γονείς του να του επιτρέψουν να μην πάει σχολείο. Δεν αναφέρει κάτι συγκεκριμένο που τον ενοχλεί αλλά τα απροειδοποίητα διαγωνίσματα που δίνει η δασκάλα στην τάξη λίγο τον αγχώνουν… Μόνο που το πρωί , αισθάνεται πόνο στην κοιλιά και πονοκεφάλους στο δρόμο για το σχολείο. Κι όλη την υπόλοιπη μέρα αισθάνεται ένοχος για όλα αυτά. Κι επιπλέον σκέφτεται ότι κάνει και τους γονείς του να ανησυχούν…»

Η παραπάνω ιστορία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συμπεριφοράς σχολικής άρνησης. Η σχολική άρνηση εκφράζεται με συμπεριφορές που κυμαίνονται από συχνά παράπονα σχετικά με την προσέλευση και παραμονή στο σχολείο έως κι ολική απουσία από τα μαθήματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποια παιδιά να απουσιάζουν ολόκληρες εβδομάδες ή και περισσότερο από το σχολείο. Παρουσιάζεται σε παιδιά κάθε ηλικίας, κυρίως σε μεταβατικές περιόδους όπως η έναρξη φοίτησης στο νηπιαγωγείο, η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, μετά από περίοδο σχολικών διακοπών ή σαββατοκύριακο κλπ. Σχετίζεται με στρεσογόνα γεγονότα όπως αλλαγή τόπου διαμονής, αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, διαζύγιο, θάνατος, προβλήματα στις σχέσεις με συνομηλίκους ή ακαδημαϊκές δυσκολίες (Wimmer, 2010).

Κάποια παιδιά φεύγουν το πρωί από το σπίτι και καθώς πλησιάζουν στο σχολείο, τους είναι δύσκολο να προχωρήσουν ενώ άλλα αρνούνται κάθε προσπάθεια να πάνε σχολείο. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν σωματικά συμπτώματα ( ταχυκαρδία, τρέμουλο, πονοκέφαλος, στομαχόπονος, εμετός, διάρροια κ.α), ξεσπάσματα θυμού, κλάμα, έντονο φόβο, απειλές για αυτοτραυματισμό κ.α. Τα συμπτώματα εμφανίζονται το πρωί ενώ βελτιώνονται κι υποχωρούν, αν το παιδί δεν πάει σχολείο. Όσο πιο πολύ το παιδί μένει στο σπίτι, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η επιστροφή στο σχολείο (Fremont, 2003).

Τα παιδιά που εμφανίζουν σχολική άρνηση μπορεί να βιώνουν :
Άγχος αποχωρισμού: τα παιδιά μπορεί να ανησυχούν για την ασφάλεια των γονιών ή άλλων αγαπημένων προσώπων. Αν και πολλά παιδιά βιώνουν άγχος αποχωρισμού σε προσχολική ηλικία ή μόλις ξεκινήσουν το νηπιαγωγείο, η συμπεριφορά είναι πιο σοβαρή όταν το άγχος είναι τόσο έντονο που καταλήγει σε άρνηση να πάνε σχολείο.
Άγχος επίδοσης: έντονο άγχος που σχετίζεται με την επίδοσή τους σε διαγωνίσματα, αθλήματα, ομιλίες κ.α και με φόβο μήπως ντροπιαστούν μπροστά σε συνομηλίκους τους.
Γενικευμένη αγχώδη διαταραχή: έντονο άγχος κι ανησυχία σχετικά με αρκετές καταστάσεις.
Κατάθλιψη: στα παιδιά και στους εφήβους μπορεί να εκδηλώνεται με μειωμένη διάθεση, απουσία ενδιαφέροντος για αγαπημένες δραστηριότητες, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, ξεσπάσματα θυμού και ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, δυσκολίες στον ύπνο και το φαγητό, συναίσθημα ανεπάρκειας ή αυτοκτονικό ιδεασμό (Wimmer, 2010).

Γιατί ένα παιδί αποφεύγει το σχολείο;
● Για να αποφύγει τα ερεθίσματα που βρίσκονται στο σχολικό πλαίσιο και του βγάζουν στην επιφάνεια τις ευαισθησίες του
● Για να αποφύγει καταστάσεις όπου νιώθει ότι κρίνεται και μπορεί να εκτεθεί
● Για να τραβήξει την προσοχή
(Kearny, Lemos & Silverman, 2004)
Προειδοποιητικά σημάδια
● Το παιδί συχνά παραπονιέται αναφορικά με την προσέλευση στο σχολείο
● Αργεί να πάει το πρωί στο σχολείο ή κάνει αναιτιολόγητες απουσίες
● Απουσιάζει σημαντικές μέρες (διαγωνίσματα, ομιλίες, σχολικοί αγώνες κ.α)
● Συχνά τηλεφωνεί στους γονείς κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών ή ζητά να επιστρέψει σπίτι
● Υπερβολική ανησυχία για τους γονείς όταν βρίσκεται στο σχολείο
● Παράπονα για σωματικές ενοχλήσεις
● Κλάμα ζητώντας να επιστρέψει στο σπίτι
(Wimmer, 2010)

Η σχολική άρνηση διαφέρει από το σκασιαρχείο

Σχολική άρνηση		Σκασιαρχείο
Έντονη δυσφορία για τη σχολική φοίτηση, συμπεριλαμβάνει άγχος, θυμό, σωματικά συμπτώματα Οι γονείς είναι ενήμεροι για τις σχολικές απουσίες . Τα παιδιά συχνά προσπαθούν να πείσουν τους γονείς να μείνουν σπίτι Τα παιδιά δεν εμφανίζουν παραβατική, αντικοινωνική συμπεριφορά Κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών τα παιδιά μένουν στο σπίτι καθώς το θεωρούν ήσυχο κι ασφαλές μέρος Τα παιδιά ασχολούνται με τις σχολικές εργασίες τους στο σπίτι		Απουσία φόβου ή άγχους σχετικά με τη σχολική φοίτηση Τα παιδιά τις περισσότερες φορές κρύβουν τις απουσίες από τους γονείς Συχνά συνδέεται με παραβατική, αντικοινωνική συμπεριφορά ( π.χ ψέματα, κλέψιμο) Κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών, τα παιδιά δε μένουν στο σπίτι. Τις περνούν έξω, συνήθως με συνομηλίκους Δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με τις σχολικές εργασίες. Δεν τους ενδιαφέρουν οι ακαδημαϊκές τους επιδόσεις

(Fremont, 2003)

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
● Αν πρόκειται για τη φοίτηση του παιδιού στις πρώτες τάξεις, να είναι οι ίδιοι έτοιμοι να αποχωριστούν το παιδί τους και να συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί θα αποκτήσει μια νέα ζωή
● Ενημέρωση του/της εκπαιδευτικού
● Έκθεση του παιδιού σταδιακά στο σχολείο, με σταδιακή αύξηση του χρόνου παραμονής του ώστε να τους δοθεί χρόνος να ξεπεράσουν το φόβο τους
● Ενθάρρυνση του παιδιού να εκφράσει τα συναισθήματά του
● Ενασχόληση του παιδιού με αγαπημένες δραστηριότητες ώστε να μειωθεί το άγχος και να ενισχυθεί η αυτοεκτίμησή του
● Συναισθηματική ενίσχυση του παιδιού (είμαι σίγουρος/η ότι μπορείς να τα καταφέρεις, είσαι δυνατός/ή, είμαι πολύ υπερήφανος/η για σένα)
● Τήρηση σταθερού ημερήσιου προγράμματος
● Συνίσταται οι γονείς να μη μεταφέρουν το δικό τους άγχος στο παιδί σχετικά με τις σχολικές τους επιδόσεις
● Συνεργασία με το προσωπικό του σχολείου και τους εκπαιδευτικούς ώστε να μας ενημερώσουν για την έκβαση της ημέρας στο σχολείου. Αποφεύγουμε να μεταδίδουμε στα παιδιά τις δικές μας αγωνίες ( Έκλαιγες σήμερα στο σχολείο; Ήσουν το μόνο παιδί που έκλαιγε; )
● Καλό είναι να μην επιτρέπεται σε ένα παιδί η παραμονή στο σπίτι. Έτσι αναστέλλουμε την προσαρμογή του και διαταράσσουμε το καθημερινό του πρόγραμμα.

Πολύ συχνά, μετά από μερικές εβδομάδες, τα παιδιά καταφέρνουν με επιτυχία να προσαρμοστούν κι η σχολική άρνηση αποτελεί παρελθόν. Σε λιγότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα επιμένουν και μετά το πέρας των πρώτων εβδομάδων. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς συνίσταται να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να γίνει αξιολόγηση και θεραπεία της κατάστασης με στόχο το παιδί να επιστρέψει όσο πιο σύντομα γίνεται στο σχολείο ( Chitiyo & Wheeler, 2006).

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Chitiyo, M. & Wheeler, J. J. (2006). School phobia : Understanding a Complex Behavior Response. Journal of Research in Special Educational Needs, Vol 6 (No 2), 87-91.
Fremont, W. P. (2003). School Refusal in Children and Adolescents. American Family Physian, Vol 68 (No 8).

Kearny, C. A. ,Lemos, A. & Silverman, J. (2004). The Functional Assessment of School Refusal Behavior. The Behavior Analyst Today. Vol 5(No 3).

Wimmer, M. (2010). School Refusal : Information for Educators. National Association of School Psychologists. . Ανακτήθηκε 22 Αυγούστου, 2017, από http://www.nasponline.org/hchs3.

Πηγή:  https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/prin-chtipisei-to-koudouni-ksafnika-de-thelei-na-paei-scholeio/

Φωτογραφικό υλικό από την σχολική εορτή για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου που πραγματοποίησαν οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ' και Δ' τάξης την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018.

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΒΟΛΟΥ

Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Β΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων Π. & Α. Κυριακού», σε συνεργασία με τον πολιτιστικό φορέα της Ι.Μ.Δ «Μαγνήτων Κιβωτός, για την διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος», συνδιοργανώνουν την υλοποίηση του προγράμματος «Ακαδημία Γονέων» παράλληλα με άλλες Ακαδημίες Γονέων που θα υλοποιηθούν σε δώδεκα (12) περιοχές της Αττικής και για πρώτη φορά στον Βόλο, υπό την επιστημονική επιστασία του Περιφερειακού Συντονιστή Εκπαίδευσης Θεσσαλίας ΠΕ 86 Δρ Αλέξανδρου Καπανιάρη και του Υπεύθυνου Σ.Σ.Ν. Αντωνίου Πλαγερά της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας.
Το πρόγραμμα «Ακαδημία Γονέων» έχει σαν στόχο την ενημέρωση και στήριξη των Γονέων σε θέματα συμπεριφοράς και υγείας σχετικά με την παιδική και κυρίως εφηβική ηλικία. Οι συναντήσεις θα είναι μια φορά τον μήνα ημέρα Τετάρτη και ώρα 17:30 με 19:30. Οι ομιλητές είναι έγκριτοι επιστήμονες με κύρος και εμπειρία από το χώρο της Υγείας. θα πραγματοποιηθούν 8 μηνιαίες συναντήσεις, κάθε Τετάρτη, ώρα 17.30 – 19.30 στις οποίες θα προσφέρεται και ενημερωτικό υλικό στους γονείς.

Για τις αιτήσεις σας ανοίξτε τον σύνδεσμο https://goo.gl/forms/6OHER40oaeXEV5Es1 και συμπληρώστε την φόρμα.

ΧΩΡΟΣ: Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα, Διεύθυνση: Νότια Πύλη, 38334, Βόλος.

Το πρόγραμμα των δυο πρώτων συναντήσεων:

(1η) Συνάντηση

Τετάρτη 17/10/2018
Ώρα 17.30 – 19.30 «Η προσέγγιση του εφήβου-Σχέση με τους γονείς»
Καλλιόπη Αθανασίου
Ψυχολόγος, Υποψήφια Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Επιστ. Συνεργάτης Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ)
Β΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Νοσοκομείο Παίδων «Π.&Α. Κυριακού»

(2η) Συνάντηση

Τετάρτη 14/11/2018
Ώρα 17.30 –19.30 «Δημιουργικό Διαδίκτυο- Εκπαίδευση - Πολιτισμός»
Αλέξανδρος Καπανιάρης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Δρ Ψηφιακής Λαογραφίας, M.A.,M.ed., Πληροφορικός, Πολιτισμολόγος

Πληροφορίες Πλαγεράς Αντώνιος                                 

Υπεύθυνος ΣΣΝ Μαγνησίας

5ος όροφος ΔΔΕ Μαγνησίας κτίριο Μουρτζούκου    

e-mail: aplageras@gmail.com                                           

Η φετινή Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού με το σύνθημα "Ας κινηθούμε" έχει ως στόχο να ενεργοποιήσει τους μαθητές και τις μαθήτριες στη συμμετοχή αθλητικών δραστηριοτήτων και να συνδυάσει την ψυχαγωγία και την άσκηση με σκοπό την απόκτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής και βελτίωσης της φυσικής κατάστασης των μαθητών/τριών αποβάλλοντας τη αδράνεια και την υποκινητικότητα, που αποτελούν τις κύριες αιτίες αύξησης της παχυσαρκίας στους νέους σε όλες τις Ευρωπαϊκές Χώρες.
Παρακάτω ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από τις αθλητικές δραστηριότητες του σχολείου μας στο γήπεδο στη Μηλιά την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2018.